Somatic Experiencing;

Is een wetenschappelijk onderbouwde therapie waarbij het lichaam zichzelf herstelt van overweldigende ervaringen uit het verre- of recente verleden. Een ander woord voor een overweldigende ervaring is trauma. Een trauma is een gebeurtenis die destijds te onverwacht, te snel en te intens was om er op dat moment – vanuit het lichaam gezien – adequaat op te kunnen reageren. Ons lichaam raakte overweldigd en kon zich niet verdedigen op een manier zoals moeder natuur het bedoeld had, door te vechten of te vluchten.

Wat is een trauma?

Het woord trauma komt uit het Grieks en betekent wond. Dat kan een fysieke wond zijn, maar ook een psychologische. Of een gebeurtenis of ervaring een psychotrauma wordt, wordt bepaald door het effect dat de persoon zelf ervaart. Dat effect is afhankelijk van de betekenis die persoon aan de gebeurtenis geeft. Het is dus niet objectief te beoordelen. Het is zelfs zo dat wat voor de ene mens traumatisch is, voor de ander juist positieve uitwerkingen kan hebben. Bijvoorbeeld in de zin van het verwerven van een grotere veerkracht, of zelfs het aanboren van tot dusver onontwikkelde krachten of kwaliteiten – een verrijking, dus.

Bij trauma’s zijn een drietal typen te onderscheiden:

• Een eenmalig en onpersoonlijk trauma zoals een auto-ongeluk of een overval. Hoe ingrijpend zoiets is, is afhankelijk van de opbouw van de persoonlijkheid van de persoon en met name zijn voorgeschiedenis en de ervaren opvang door anderen. Een algemeen menselijke reactie is gezond. Maar de éen komt daar met een week overheen, de ander heeft er na een jaar nog nachtmerries van. Vaak biedt een Somatic Experiencing behandeling dan uitkomst.
• Een herhaald en inter-persoonlijk trauma in de volwassenheid, bijvoorbeeld verkrachting, geweld. Ook hierin bestaan grote persoonlijke verschillen.
• Langdurige en herhaaldelijke blootstelling van het jonge tot zeer jonge kind aan isolatie, pijn, deprivatie, mishandeling, geweld of indoctrinatie.

Waarom Somatic Experiencing?

Dr. Peter A. Levine, de grondlegger van SE, baseerde zijn theorie op zijn observaties van dieren in het wild. Dieren worden regelmatig met de dood bedreigd. Toch raken ze zelden getraumatiseerd. Ze weten instinctief hoe zij de intense energie die vrijkomt bij overlevingsgedrag moeten reguleren en ontladen.

Wij mensen zijn uitgerust met vrijwel dezelfde regelmechanismen als dieren. Deze worden echter beperkt of geblokkeerd door het rationele deel van onze hersenen. We kunnen bijvoorbeeld ons ‘groot houden’ of ‘doorzetten’ en daarmee een volledige ontlading in de weg staan. Dit kan resulteren in posttraumatische stress symptomen.

Voorbeelden hiervan zijn:

• angst, paniek, hartkloppingen, oppervlakkig ademen, overmatige alertheid of prikkelbaarheid, onrust, slapeloosheid
• depressie, uitputting, gevoel van hulpeloosheid of onmacht, krachtverlies in de spieren
• dissociatie, gevoel dat (een deel van) je lichaam niet van jou is, beperkt spectrum van gevoelens.
• ontkenning: het trauma is niet gebeurd of het is niet belangrijk .

SE werkt met de zogenaamde ‘felt sense’, het gewaarzijn van lichamelijke sensaties, om het lichaam te helpen spanning te ontladen. Voorbeelden van deze lichamelijke sensaties zijn: warmte, tintelingen, kippenvel, sneller of langzamer worden van hartslag of ademhaling. Met de juiste begeleiding naar het belichaamde gevoel kan het lichaam het zelfgenezende vermogen herstellen.
SE helpt de cliënt zich bewust te worden van zijn hulpbronnen die het verwerkingsproces ondersteunen. Voorbeelden van interne hulpbronnen zijn: je gevoel voor humor, contact met de grond, gevoel van kracht, creativiteit, je intelligentie. Externe hulpbronnen kunnen iedere vorm van ondersteuning zijn, bijvoorbeeld door vrienden, familie, een fijne plek, positieve herinneringen. Deze geven in het lichaam een gevoel van vertrouwen en ontspanning. Dat doorbreekt de vicieuze cirkel van aanhoudende en zichzelf versterkende spanning.
Door hele kleine stapjes te zetten, in en uit de spanning, heeft de cliënt steeds het gevoel het zelf ‘in de hand’ te hebben. De geblokkeerde overlevingsenergie wordt zo op een veilige en geleidelijke manier ontladen. Na deze ontlading ervaren mensen vaak een sterke afname van hun stress symptomen.